Welke whisk(e)y heb je?

Whisky is in mijn ogen de mooiste drank die er is! De alcohol die op verschillende manieren uit graan wordt gehaald rijpt in vaten waardoor een fantastische drank ontstaat. Verschillende aroma’s ontploffen als je eraan ruikt of een slokje op de tong warm laat worden. Maar welke whisky heb je nou en wat is het verschil?

Ieder land heeft zijn eigen levenswater: aqua vitae… gebaseerd op welke grondstof beschikbaar is. Hier halen we de suikers uit, om de alcohol van te maken. In Frankrijk zijn dat druifjes, in Polen aardappels en in Noord Brittannië graan en dan ook nog specifiek gerst.

In Ierland is volgens de geleerden het eerst geschreven over usquebach, vandaar dat de Ierse whiskey een zeer goede naam heeft. Er wordt gebruik gemaakt van meerdere soorten gemoute en/of ongemoute granen en er wordt ook nog drie keer gedestilleerd, althans de malt whiskey die erin zit. Hierdoor is deze whisky zalig zacht en makkelijk te drinken, een aanrader om als eerste kennis mee te maken.

De Ieren gingen ooit naar Amerika en daar ook whiskey maken, uiteraard met de lokale grondstoffen. De graansoort mais groeit daar namelijk erg goed. In de toen nieuwe wereld werden regels verzonnen die er nog steeds zijn: minimaal 51% mais en altijd rijpen in een nieuw vat, bijvoorbeeld.

In Schotland is de historie wat rijker, verstopte distilleerderijen in de valleien (glen’s) met jarenlange historie en anekdotes, dat zorgt natuurlijk voor beleving wat zo mooi bij deze drank past. Om consistentie te verkrijgen worden meerdere soorten whisky van verschillende distilleerderijen gemengd en zo ontstaat de wereldberoemde blended Scotch.

Maar als de whisky slechts van één enkele distilleerderij komt en gemaakt is van gemoute gerst, dan spreken we van Single Malt. Dit is in mijn ogen het neusje van de zalm, hierin proef je het DNA van de distillery en soms ook van de omgeving. Dat mouten zorgt voor twee soorten spirit. Als er tijdens het drogen turf gebruikt wordt geeft dit een rokerig karakter, dat proef je soms na jaren in een vat nog steeds terug. Mijn voorkeur is de ongeturfde en elegantere variant, waardoor de invloed van het vat nog wat duidelijker te proeven is.

Hoe ouder een whisky is, hoe intenser de invloeden van het hout zijn, waar de whisky OP rijpt. Het soort vat waar de whisky IN rijpt is natuurlijk ook van belang, een groot ex sherry vat van ruim 400 liter voegt andere aroma’s toe dan een nieuw Amerikaans Ex bourbon vat van nog geen 200 liter. En dan is er verschil tussen Amerikaans en Europees eikenhout, qua structuur. Amerikaans eikenhout wordt dan ook meestal gebrand om de spirit makkelijker in het hout te laten penetreren.

Cruciaal is natuurlijk de persoon die uiteindelijk de vaten kiest die het best bij het karakter van de distilleerderij passen. Een maltmeester met jarenlange ervaring van whisky van zijn stokerij weet natuurlijk precies waar hij naar op zoek is en wanneer de whisky op zijn top is. Een superbelangrijke functie, die je niet zomaar even aanleert. Meerdere jaren ervaring en diepgaande kennis is dus een pré.

En als de whisky dan in de flessen wordt gestopt is dat natuurlijk het mooist als dat bij de distilleerderij gebeurt. Alleen dan kun je water uit de omgeving gebruiken. Dat water brengt de whisky terug naar de perfecte drinksterkte van 40%, afhankelijk van wat de maltmeester het beste vindt. Voor de mensen die een blokje ijs in hun whisky doen, wordt de meeste whisky meestal koud gefiltreerd.

Wil je meer weten? kom dan eens gezellig naar een proeverij van mij…

UIteraard is er veel terug te lezen en te kijken op deze website

5 Replies to “Welke whisk(e)y heb je?”

  1. Dave van den Berg says:

    Just my two cents vriend!

    Enkele suggesties voor aanpassing van jouw tekst.

    Om consistentie TE verkrijgen worden meerdere soorten whisky van verschillende distilleerderijen gemengd, zo ontstond de wereldberoemde blended scotch.

    Dit is IN mijn ogen het neusje van de zalm, hierin proef je het DNA van de distillery en soms ook van de omgeving.

    Dat mouten zorgt voor twee soorten spirit, geturfd en ongeturfd. Als er tijdens het drogen turf gebruikt wordt geeft dit een rokerig karakter, dat proef je soms na jaren in een vat nog steeds terug. Mijn voorkeur is de ongeturfde en elegantere variant, waardoor de invloed van het vat nog wat duidelijker te proeven is.

    Hoe ouder een whisky is, hoe intenser de invloeden van het hout zijn waar de whisky OP rijpt.
    Het soort vat waar de whisky IN rijpt is natuurlijk ook van belang, een groot ex sherry VAT van ruim 400 liter voegt andere aroma’s toe dan een nieuw Amerikaans Ex bourbon vat van nog geen 200 liter.

    Voor de mensen die een blokje ijs in hun whisky doen wordt de meeste whisky meestal koud gefiltreerd.

    Beantwoorden
  2. Ab Tamis says:

    De term “blender whisky moet je denk ik wat duidelijker uitleggen; dat er ook neutrale grain spirit in gaat. Er is nl ook blended malt. Voor de mensen die er een blikje ijs in doen; ipv voor de mensen die een blokje etc..

    Beantwoorden
    1. Wouter says:

      Mooie tekst Tony, weer een beetje bijgeleerd. Maar bij minimaal 40% hoeft ” of hoger” niet echt te staan. Toch?
      Groet

      Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *