Een distilleerderij maakt helemaal geen whisky, ze maken spirit. Na drie jaar in een vat en mag het in Schotland pas malt whisky heten, als het van gemoute gerst is gemaakt natuurlijk. De oplettende lezer zegt ook dat het in een potstill moet worden gedestilleerd en in Schotland gebotteld moet worden. Dan worden de juiste vaten geselecteerd door de malt meester en wordt het recept waar de distillery voor staat gereproduceerd. Cruciaal voor een merk is dus consistentie, zodat de consument gaat genieten van de whisky die hij verwacht en waar de distillery voor staat. Vaten die niet voldoen aan dit profiel gaan naar opkopers die ze in een mooie blend verwerken. Deze vaten worden dan ook wel eens opgekocht door onafhankelijke bottelaars:
- The Ultimate (van Wees)
- Beek Spirits (Jan Beek)
- Kintra (Erik Molenaar)
- Duncan Taylor, Compass Box, Cadenhead, Whisky Agency (Bresser & Timmer)
- Adelphi, Scarabus, Blackadder (Whisky Import Nederland)
- Big Peat, Scallywag, Douglas Laing (De Monnik)
- Hart Brothers, Cane & Grain, Claxton’s (High Spirits)
- Whisky Sponge, Archives (Whisky Base)
Of hele gerenommeerde bedrijven kopen de vaten rechtstreeks bij de distillery en leggen ze in hun eigen warehouses:
- The Signatory
- Murray McDavid
- Connaisseurs Choice (Gordon and Macphail)
- Old Malt Cask (Hunter Laing)
Meestal worden deze whisky’s gebotteld van een enkel vat, niet teruggebracht naar een consistent alcohol percentage en niet gefilterd. Hierdoor zitten er nog bepaalde vetten en eiwitten in de whisky die naast invloed op het mondgevoel ook invloed op de smaak hebben.
Maar het kan nog gekker, wat dacht je van vaten die rechtstreeks gevuld worden met spirit door bijvoorbeeld een society. Dan heb je een whisky waar je zelfs gaat twijfelen aan het karakter van de distillery, dus dan ga je puur voor de smaak:
De onafhankelijke bottelaar mag in enkele gevallen de naam van de distillery niet noemen, maar dat lossen ze dan op door een hint te geven, denk aan:
- Secret Orkney
- Mystery from te Speyside
- Burnside / Wardhead
Soms staat er dan niet eens op dat het malt whisky is. omdat aan deze afgestoten vaten een kleine hoeveelheid van een andere whisky wordt toegevoegd, het is dan geen single malt meer. Zo staat de laatst genoemde whisky bekend als een teaspooned Glenfiddich.
En als laatste heb je ook nog een mengeling van verschillende vaten met verschillenden soorten whisky gemaakt van andere granen: mais, rogge, tarwe of een mengsel daarvan:
- Johnny Walker
- Famous Grouse
- Chivas Regal
Voor de duidelijkheid, er is niets mis met deze whisky’s en het kan leuk zijn om een bekende whisky te drinken van een andere bottelaar. Door een afwijkende leeftijd, geen koude filtratie en een ander alcohol percentage kan deze whisky enorm verrassend zijn.
En dan te bedenken dat ik hier slechts een aantal onafhankelijke bottelaars benoem, dit is slechts het topje van de ijsberg. Whisky is populair, dus veel mensen liften graag mee op het succes van de hardwerkende stokerijen in Schotland en tegenwoordig ook de rest van de wereld. Maar het opbouwen van een gerenommeerde naam in deze business kost vele jaren en heel veel kennis, passie en ambacht.
Daarom geniet ik altijd nog het meest van een mooie Glenfiddich 15y